บทคัดย่อภาษาไทย จริยธรรมในวิชาชีพกฎหมาย

บทคัดย่อภาษาไทย

ชื่อโครงการ : จริยธรรมในวิชาชีพกฎหมาย

ชื่อผู้วิจัย : ศาสตราจารย์ (พิเศษ) วิชา  มหาคุณ  และคณะ

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพัฒนาการของหลักจริยธรรมในวิชาชีพกฎหมายเปรียบเทียบของไทยและต่างประเทศ ศึกษาปัญหาทางจริยธรรมในวิชาชีพกฎหมายและผลกระทบของปัญหาที่มีต่อสังคมไทยในปัจจุบัน กลไกที่ควบคุมความประพฤติในวิชาชีพกฎหมาย   เพื่อเสนอแนวทางแก้ไขปัญหาที่เกี่ยวข้องกับจริยธรรมในวิชาชีพกฎหมาย   วิธีวิจัยใช้วิธีวิจัยผสมผสานกันระหว่างวิจัยจากเอกสาร การสัมภาษณ์ และเก็บรวบรวมข้อมูลจากแบบสอบถาม

ผลจากการศึกษาพบว่า พัฒนาการของหลักจริยธรรมในวิชาชีพกฎหมายของไทยและต่างประเทศมีความแตกต่างกันในเรื่องที่มาของแนวความคิดและทฤษฎี  เพราะเป็นผลมาจากที่มาของประวัติศาสตร์ การเมืองการปกครอง และสังคมที่แตกต่างกัน  แต่จุดเชื่อมโยงที่นักปรัชญาชาวตะวันออกและตะวันตกเห็นตรงกัน คือแนวความคิดเรื่องความยุติธรรม  การแบ่งแยกระหว่างความดีกับความชั่ว  จริยธรรมส่วนตัวกับจริยธรรมสาธารณะ  คุณค่าของงานและภาระหน้าที่ของผู้ประกอบวิชาชีพกฎหมายคือการดำรงไว้ซึ่งความสงบสุข สันติภาพของสังคม และความยุติธรรมอันทำให้ผู้ประกอบวิชาชีพกฎหมายจำเป็นต้องมีจริยธรรมวิชาชีพสูงกว่าผู้ประกอบอาชีพทั่วไป  สำหรับสภาพปัญหาของจริยธรรมวิชาชีพที่ประชาชนและผู้ประกอบวิชาชีพมีความเห็นตรงกันมากที่สุด คือ มีสาเหตุมาจากการขาดการปลูกฝัง ค่านิยม ความรู้ในเรื่องจริยธรรมวิชาชีพอย่างลึกซึ้ง  และปัญหาอันเนื่องมาจากการไหลบ่าของกระแสโลกาภิวัฒน์  ค่านิยมและวัฒนธรรมของโลกยุคปัจจุบันที่ให้ความสำคัญกับวัตถุ เงิน อำนาจ มากกว่าการรักษาคุณค่าจริยธรรมในวิชาชีพ  ซึ่งมีผลกระทบมากที่สุดคือ คนไม่เชื่อในระบบความยุติธรรมและผู้ประกอบวิชาชีพกฎหมาย สังคมแตกแยก เกิดความไม่ เท่าเทียมกันในสังคม คนไม่กลัวกฎหมาย ประชาชนไม่ได้รับความยุติธรรมและเห็นความสำคัญของจริยธรรมน้อยลง มีค่านิยมในทางวัตถุนิยม อำนาจนิยม  บริโภคนิยม อันเป็นบ่อเกิดของปัญหาอื่น ๆ เช่น ปัญหาเศรษฐกิจ การเมือง และสังคม ปัญหาทุจริต ในด้านกลไกควบคุมความประพฤติที่กำหนดไว้ พบว่ามีความเหมาะสม  แต่มีปัญหาเรื่องความจริงจังในการบังคับใช้กฎหมาย   จากผลการสำรวจทัศนคติของประชาชนชี้เห็นว่า ประชาชนยังคงเชื่อมั่นในวิชาชีพกฎหมาย  และมีแนวโน้มที่จะมีความคาดหวังมากยิ่งขึ้น  อันจะนำไปสู่การปรับปรุงเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญในวิชาชีพกฎหมาย       

 ในงานวิจัยฉบับนี้ได้เสนอแนะแนวทางแก้ไขปัญหา ทั้งในด้านการพัฒนากฎหมาย   การบริหารงานบุคคลขององค์กรวิชาชีพ การปลูกฝังอุดมการณ์และค่านิยมที่ถูกต้อง การปรับปรุงด้านการศึกษาและหลักสูตรการเรียนการสอน การปรับปรุงระบบการตรวจสอบขององค์กรที่ทำหน้าที่ตรวจสอบให้มีความเข้มแข็งมากขึ้นเพื่อให้เกิดการยกระดับจริยธรรมในวิชาชีพกฎหมายอย่างเป็นรูปธรรม  ทันต่อการเปลี่ยนแปลงของโลก เศรษฐกิจและสังคม  และสร้างความเข้มแข็งให้กับมาตรฐานจริยธรรมวิชาชีพมากยิ่งขึ้น เพื่อให้ผู้ประกอบวิชาชีพกฎหมายได้ตระหนักถึงความสำคัญของหลักจริยธรรมในวิชาชีพว่าเป็นรากฐานและหัวใจสำคัญที่จะทำให้ผู้ประกอบวิชาชีพกฎหมายได้รับการยอมรับและความไว้วางใจจากสาธารณชนว่าเป็นผู้ประกอบอาชีพที่มีเกียรติยศและศักดิ์ศรีในฐานะที่เป็นผู้อุทิศตนและเสียสละในกิจการงานสำคัญอันมีคุณค่ายิ่ง  ในการเป็นผู้ที่มีบทบาทและหน้าที่สำคัญในการดำรงรักษาไว้ซึ่งความรักและความศรัทธาในความดีงาม  ศีลธรรม  ความยุติธรรม  ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์  ความมั่นคงแห่งรัฐ  ความสงบสุขของสังคม และสันติภาพให้เป็นสิ่งที่มีอยู่จริง และยังคงอยู่คู่สังคมตลอดไป  ไม่ว่าจะเป็นอดีต  ปัจจุบัน และอนาคต

คำค้น : จริยธรรมในวิชาชีพกฎหมาย , จริยธรรม , วิชาชีพ , กฎหมาย

แหล่งข้อมูล  :   สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย  (สกว.)